Upplýsingatækni í hjúkrun samtvinnar upplýsingar og þekkingu í hjúkrunarfræði og upplýsinga- og samskiptatækni sem nýta má til að stuðla að heilbrigði landsmanna.

Nú á tímum er ekki unnt að reka heilbrigðisþjónustu án upplýsingatækni og hún gegnir og mun gegna mikilvægu hlutverki í náinni framtíð. Framtíðarsýn fagdeildarinnar er að hjúkrunarfræðingar séu leiðandi í þróun á upplýsinga- og samskiptatækni innan heilbrigðiskerfisins og hagnýti hana við söfnun, skráningu, vistun, meðhöndlun og miðlun upplýsinga í hjúkrun til að stuðla að heilbrigði landsmanna. Tvennt þarf umfram annað til að ná þessu: Rafræna heilbrigðisþjónustu (eHealth) og rafræna sjúkraskrá.

Rafræn heilbrigðisþjónusta

mun gegna þó nokkru hlutverki innan hjúkrunar á næstu árum. Í rafrænni heilbrigðisþjónustu er nýjustu upplýsinga- og samskiptatækni beitt til að mæta þörfum sjúklinga, heilbrigðisstarfsmanna, við stjórnun og stefnumótun. Hjúkrunarfræðingar þurfa að tileinka sér þekkingu og aðferðir sem nota má við þróun og notkun rafrænnar heilbrigðisþjónustu. Þeir eiga að vera leiðandi í innleiðingu og þróun slíkrar þjónustu sem styður skilvirkni, gæði og öryggi með þarfir einstaklinga og friðhelgi einkalífs í fyrirrúmi. Rafræn heilbrigðisþjónusta getur stutt aðgengi einstaklinga að upplýsingum og þjónustu hvar og hvenær sem þörf er á og styrkt þannig einstaklinga til sjálfshjálpar og þátttöku í heilsueflingu og eigin meðferð. Hjúkrunarfræðingar eiga að leggja áherslu á rafræna heilbrigðisþjónustu með heilbrigðis- og velferðarsjónarmið að leiðarljósi. Í rafrænni heilbrigðisþjónustu felast aukin tækifæri til að jafna þjónustu óháð persónulegri stöðu og þjóðfélagsaðstæðum, auka áherslu á sjálfshjálp og þátttöku sjúklinga í eigin heilsueflingu og meðferð. Einnig opnast nýir möguleikar í að efla fjarþjónustu við sjúka, meðferð í heimahúsum, þjónustu við þá sem búa við langvinn veikindi, fötlun eða erfiðar aðstæður félagslega, auk þess sem unnt er að taka mið af fjölmenningu og ólíkum gildum einstaklinga. Miklar líkur eru á að heilbrigðisþjónusta með hjálp upplýsingatækninnar færist að einhverju leyti inn á heimili fólks.

Rafræn sjúkraskrá

gegnir lykilhlutverki í daglegu starfi hjúkrunarfræðinga sem og flestra annarra heilbrigðisstarfsmanna. Sjúkraskráin, og upplýsingar í henni, er grunnur að greiningu og meðferð skjólstæðinga og samskiptum innan og milli eininga heilbrigðiskerfisins og samfellu í hjúkrunarmeðferð og þjónustu við skjólstæðinga hjúkrunarfræðinga. Eitt af markmiðum fagdeildarinnar er að hjúkrunarfræðingar skrái upplýsingar um skjólstæðinga sína, hjúkrunarvandamál þeirra, skipulag hjúkrunar og framkvæmd auk árangurs og útkomu hjúkrunarmeðferðar í rafræna sjúkraskrá. Fagdeildin vill beita sér fyrir ýmsum leiðum til að ná þessu markmiðum, s.s. að veita hjúkrunarfræðingum fræðslu til að öðlast þekkingu og færni til að skrá í rafræna sjúkraskrá með nákvæmum og ábyrgum hætti og beita sér fyrir umræðu um mikilvægi þess að upplýsingar um hjúkrun sjúklinga séu áreiðanlegar, réttmætar og kóðaðar.

Félagið ásamt fagdeildinni þarf að beita sér fyrir því að samþætt, rafræn sjúkraskrá, sem uppfyllir kröfur heilbrigðisyfirvalda og alþjóðlega staðla sé til staðar, þar sem hjúkrun er veitt og að sjúkraskráin styðji við störf hjúkrunarfræðinga og starfsaðstæður til rafrænnar skráningar á klínískum vettvangi hjúkrunarfræðinga.

Helga Bragadóttir, Hulda S. Gunnarsdóttir og Ásta Thoroddsen. (2015). Stakar lyfjagjafir hjúkrunarfræðinga án skriflegra fyrirmæla lækna: Lýsandi rannsókn. Tímarit hjúkrunarfræðinga, 91(2), 50-56.

Ásta Thoroddsen (2015). Skráningarkverið, 2. útg. Reykjavík: Sprengjuhöllin.

Thoroddsen, A., Guðjónsdóttir, H.K. og Guðmundsdóttir, E. (2014). From capturing nursing knowledge to retrieval of data from a data warehouse. Studies in Health Technology and Informatics, 201, 79-86.

Thoroddsen, A., Sigurjónsdóttir, G., Ehnfors, M. og Ehrenberg, A. (2013). Accuracy, completeness and comprehensiveness of information on pressure ulcers recorded in the patient record. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 27(1), 45-51.

Thoroddsen, A., Ehnfors, M. og Ehrenberg, A. (2011). Content and completeness of care plans after implementation of standardized nursing terminologies and computerized records. CIN: Computers, Informatics, Nursing, 29(10), 599-607. Endurprentun í temahefti CIN: Computers, Informatics, Nursing, 30Topical Collection 3, 2012.

Thoroddsen, A., Gunnarsdóttir, H. og Heimisdóttir, M. (2010). The development and implementation of the EHR in Iceland. Í: Weaver, C.A., Delaney, C.W., Weber, P. og Carr, R., eds. Nursing and Informatics for the 21st Century. An International Look at Practice, Trends and the Future.2nd ed. Chicago, IL: HIMSS. Pp. 382-88.

Thoroddsen, A., Ehnfors, M. og Ehrenberg, A. (2010). Nursing specialty knowledge as expressed by standardized nursing languages. International Journal of Nursing Terminologies and Classifications, 21(2), 69-79.

Thoroddsen,A., Saranto, K., Ehrenberg, A. og Sermeus, W. (2009). Models, standards and structures of nursing documentation in European countries. Studies in Health Technology and Informatics, 146, 327-31.

Gyða Halldórsdóttir. (2008). Einstaklingurinn og upplýsingasamfélagið: Aðgengi að eigin heilbrigðisupplýsingum. Tímarit hjúkrunarfræðinga, 84(5), 55-63. https://www.hjukrun.is/lisalib/getfile.aspx?itemid=2445

Gyða Halldórsdóttir og Ásta Thoroddsen. (2008). Aðgangur öryrkja og annarra þegna að eigin heilbrigðisupplýsingum og þjónustu á netinu. Læknablaðið, 94(11), 729-735http://www.laeknabladid.is/2008/11/nr/3319

Samstarf um ICNP, þýðingu þess og notkun http://www.icn.ch/ICNP-Browser-NEW.html

Samstarf við ACENDIO (The Association for Common Eruopean Nursing Diagnoses, Ingerventions and Outcomes) um þróun samræmds fagmáls í hjúkrun á alþjóðavísu. http://www.acendio.net

Nafn fagdeildar
Nafn fagdeildar er Fagdeild um upplýsingatækni og heilbrigðismiðlun í hjúkrun og starfar innan Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga.

Hlutverk fagdeildar
Fagdeild um upplýsingatækni og heilbrigðismiðlun stuðlar að framgangi hjúkrunar í samvinnu við fagsvið Fíh og er stjórn Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga og nefndum til ráðgjafar um málefni á sérsviði fagdeildar (sbr. lög Fíh, 16.gr. Fagdeildir).

Aðild
Allir hjúkrunarfræðingar innan Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga sem hafa áhuga á upplýsingatækni og heilbrigðismiðlun í hjúkrun geta orðið félagar í deildinni.

Stjórn
Stjórn deildarinnar skal skipuð fimm félagsmönnum, kjörnum á aðalfundi, til tveggja ára í senn. Stjórnina skipa fimm fulltrúar: Formaður, ritari, gjaldkeri og tveir meðstjórnendur. Heimilt er að kjósa tvo varamenn í stjórn. Stjórnin skiptir með sér verkum á fyrsta stjórnarfundi eftir aðalfund. Árgjald og innheimta er háð samþykki fagdeildar. Kosning skal vera skrifleg og leynileg ef fleiri en einn félagsmaður býður sig fram til sama embættis. Meirihluti aðalfundar ræður kjöri.

Stefnumótun
Fagdeild um upplýsingatækni og heilbrigðismiðlun í hjúkrun stuðlar að því að hjúkrunarfræðingar séu leiðandi í þróun heilbrigðisþjónustu framtíðar þar sem kostir og möguleikar rafrænna lausna í upplýsinga- og samskiptatækni nýtast innan heilbrigðiskerfisins.

Fagdeildin hvetur hjúkrunarfræðinga til að nýta sér upplýsingatækni við störf sín við heilbrigðismiðlun og meðhöndlun gagna.

Stefna fagdeildar um upplýsingatækni í hjúkrun

• að vera stjórn, nefndum og fagdeildum Fíh til ráðgjafar um málefni er snúa að stafrænni þróun heilbrigðisþjónustu og miðlun heilbrigðisupplýsinga í hjúkrun.
• að stuðla að markvissri innleiðingu og notkun stafrænna lausna í hjúkrun.
• að stuðla að aukinni fræðslu um stafræna þróun í heilbrigðisþjónustu og þekkingu hjúkrunarfræðinga þannig að hún nýtist í hjúkrun.
• að stuðla að samstarfi milli fagdeilda um tæknilegar lausnir varðandi skráningu og miðlun heilbrigðisupplýsinga.
• að vinna að framgangi stafrænnar heilbrigðisþjónustu, upplýsinga-, og samskiptatækni innan hjúkrunar
• að standa vörð um fagmennsku í stafrænni heilbrigðisþjónustu, upplýsinga- og samskiptatækni í hjúkrun
• að stuðla að samstarfi um stafræna heilbrigðisþjónustu, upplýsinga- og samskiptatækni á milli fagstétta innan heilbrigðiskerfisins
• að stuðla að virkri þátttöku hjúkrunarfræðinga í þverfaglegu samstarfi um stafræna upplýsinga- og samskiptatækni
• að stuðla að þróun þekkingar á stafrænni heilbrigðisþjónustu, upplýsinga- og samskiptatækni í hjúkrun
• að efla rannsóknir á stafrænni heilbrigðisþjónustu, upplýsinga- og samskiptatækni í hjúkrun
• að rækta tengsl við fagfélög erlendis á sviði stafrænnar heilbrigðisþjónustu,upplýsinga- og samskiptatækni
• að vera málsvari hjúkrunar á vettvangi starfrænnar heilbrigðisþjónustu, upplýsinga- og samskiptatækni innan heilbrigðiskerfisins

Ársskýrsla
Fagdeild um upplýsingatækni og heilbrigðismiðlun í hjúkrun skal skila ársskýrslu um starfsemi sína til sviðstjóra fagsviðs Fíh ár hvert.

Starfsemi fagdeildar um upplýsingatækni og heilbrigðismiðlun í hjúkrun
Aðalfundur er haldinn í febrúar eða mars annað hvert ár (á oddatölu). Til hans skal boða rafrænt með a.m.k. tveggja vikna fyrirvara. Aðalfundur er löglegur sé löglega til hans boðað. Stefnt er að því að halda málþing eða ráðstefnu árlega. Á dagskrá aðalfundar eru eftirtalin atriði.

1. Skýrsla stjórnar
2. Endurskoðaðir reikningar liðins árs lagðir fram til afgreiðslu
3. Tillögur til lagabreytinga
4. Kosning stjórnar og tveggja skoðunarmanna reikninga.
5. Ákvörðun um árgjald
6. Val í embætti innan stjórnar og starfsnefnda fagdeildarinnar
7. Önnur mál
Starfsreglum þessum má aðeins breyta á aðalfundi og skulu skriflegar tillögur um breytingar á reglum berast stjórn eigi síðan en einni viku fyrir aðalfund.

Slit fagdeildar
Fagdeildina er hægt að leggja niður á aðalfundi fagdeildarinnar óski meirihluti félagsmanna þess. Skili deildin ekki ársskýrslu til stjórnar Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga tvö ár í röð getur aðalfundur félagsins tekið ákvörðun um slit deildarinnar.

Rafræn sjúkraskrá og heilbrigðisnet: Stefna Embættis Landlæknis til 2020